Het auteursrecht beschermt de ideële en materiële belangen van een maker in zijn intellectuele schepping.
Een auteursrecht kan bestaan ten aanzien van literaire en wetenschappelijke werken en van kunst. Tot de beschermde werken van letterkunde, wetenschap en kunst behoren in het kader van het auteursrecht onder andere schriftelijke werken, redevoeringen, computerprogramma's, muziekwerken, voorts werken van beeldende kunst inclusief de bouwkunst, fotografische werken, films en presentaties van wetenschappelijke of technische aard, zoals tekeningen, ontwerpen, kaarten, schetsen, tabellen en plastische weergaves.
Een copyright aanduiding zoals bijv. ©Mustermann 2016 leidt er niet automatisch toe dat de auteursrechten zijn beschermd. Zonder dat een registratie noodzakelijk is, bestaat het auteursrecht reeds met de schepping van het werk, echter op voorwaarde dat er sprake is van een eigen intellectuele schepping en er een bepaalde mate van originaliteit is bereikt.
Uitsluitend een persoonlijke intellectuele schepping kan door auteursrechten zijn beschermd. De complexe vraag of er sprake is van een beschermd werk, en de vereiste mate van eigenheid van de schepping is bereikt, moet in geval van geschillen door het gerecht worden beantwoord. Het gerecht moet dus de vraag beantwoorden of, gelet op werken van soortgelijke aard, de mate van individualiteit van een werk voldoende is. Dat betekent dat bijvoorbeeld de originaliteit van een bepaalde vaas met een nieuwe vorm altijd pas kan worden vastgesteld door het op dit terrein reeds bestaande scala aan vormen te onderzoeken en deze af te zetten tegen deze nieuwe vaasvorm. Doorslaggevend voor de beoordeling of een werk kan worden beschermd door auteursrechten is het tijdstip waarop het werk is ontstaan.
Het auteursrecht kan uitsluitend door vererving volledig worden overgedragen. Het is gebruikelijk werken door anderen te laten exploiteren door hun het recht te verlenen het werk te gebruiken. Een dergelijk gebruiksrecht kan worden verleend met beperkingen qua ruimte, tijd of inhoud.
De beschermingstermijn voor auteursrechten in Duitsland bedraagt 70 jaar. De lidstaten van de EU kennen op grond van de herziene Conventie van Bern langere of kortere beschermingstermijnen.
